De verpakking liegt niet, toch?
Je doet zo je best om je kind gezond te laten eten en drinken, en je denkt dat je goed bezig bent als je een fruitdrankje geeft. Want, ja, er staat ‘fruit’ op de verpakking! En dan is het toch gezond? Dat is precies de misleiding waar we het over gaan hebben in deze blog. Want de vrolijke pakjes en flesjes die de supermarktschappen vullen en je toelachen, die zijn vaak helemaal niet zo onschuldig als ze lijken. Ze spelen slim in op ons gevoel: ‘fruit is goed’. En daar zit precies de kneep. Het is makkelijk om te denken dat je een gezonde keuze maakt. Maar laten we eens kijken wat er echt in deze fruitdrankjes zit. Je loopt door de supermarkt en je ziet allerlei vrolijke verpakkingen. Grappige appels, sappige sinaasappels, lachende kindjes. Er staat op: ‘met fruit’ op, of ‘rijk aan vitamine C’. En als ouder wil je het beste voor je kind, dus dan pak je zo’n pakje. Logisch toch? Je denkt dat je een slimme keuze maakt, omdat het alternatief, frisdrank, natuurlijk nog erger is. Maar wat de verpakking niet altijd roept, is dat veel van deze drankjes bomvol suiker zitten. Vaak meer dan je zou verwachten en zeker meer dan goed is voor je kind. Het is subtiele marketing die ons op het verkeerde been zet.
Wat zit er nu echt in de vrolijke pakjes?
Kijk maar eens goed op de ingrediëntenlijst. Vaak zie je dat er ‘vruchtensap uit concentraat’ in zit. Dat klinkt nog redelijk, maar bedenk wel dat al het goede, zoals de vezels, eruit geperst is. Wat overblijft is vooral suikerwater, al dan niet met wat toegevoegde vitamines. En dan is er vaak ook nog extra suiker toegevoegd, onder namen als fructose, glucosestroop of gewoon ‘suiker’. Al die verschillende namen maken het lastig om te zien hoeveel suiker er nu écht in zit. Zo’n pakje kan al snel zo veel suiker bevatten als een paar suikerklontjes, zonder dat je kind er de voordelen van heel fruit uithaalt. Denk aan de tanden van je kind, die constant in een zoet badje hangen. En aan de snelle energiepiek, gevolgd door de onvermijdelijke dip, waardoor je kind hangerig of juist hyperactief kan worden.
Een hele appel versus een flesje appelsap
Stel je voor, je geeft je kind een hele appel. Die appel is lekker, vult goed, en de vezels in de appel zorgen ervoor dat de suikers langzaam in het bloed komen. Je kind moet kauwen, wat goed is voor de kaakontwikkeling en het verzadigingsgevoel. Vergelijk dat nu eens met een flesje appelsap. Daar zijn wel drie of vier appels voor nodig om dat sap te maken. En al die appelsuiker, zonder de vezels, komt razendsnel in het bloed van je kind. Het verzadigingsgevoel blijft uit, want je hoeft er niet op te kauwen, je drinkt het zo weg. Gevolg? Je kind krijgt snel weer trek en mist de belangrijke vezels die helpen bij een gezonde darmwerking. Het is een wereld van verschil, ook al komt het allebei van een appel.
Het is zo makkelijk, even een pakje drinken
Je kent het vast wel, die momenten waarop je denkt: ‘Even snel dit, dan is het geregeld.’ En een pakje fruitdrank past dan perfect in dat plaatje van snel en makkelijk. Er zijn zo veel van die situaties waarin we automatisch naar zo’n pakje grijpen, zonder er echt bij stil te staan.
De ochtendspits: snel een fruitdrankje erin
De wekker gaat, en hup, de dag begint weer in sneltreinvaart. Je kind moet naar school of de opvang, jij moet aan het werk, en er moet nog ontbeten worden. Soms heeft je kind geen zin in een boterham, of is er gewoonweg geen tijd. Dan denk je: ‘Nou, een pakje sap is beter dan niets. Dan krijgt hij tenminste wat vitamines binnen.’ En voor je het weet, is het een gewoonte geworden. Maar zo’n pakje sap op de nuchtere maag zorgt voor een enorme suikerboost. Dat geeft even een piek, maar daarna komt de suikerdip. En dan moet je kind net geconcentreerd zijn op school of lekker spelen.Een eenvoudige tip: zet ’s ochtends een glas water neer, of bied een stuk fruit aan dat snel weg te eten is, zoals een banaan of wat bessen. Probeer het pakje sap te bewaren voor echt uitzonderlijke momenten, of verdun het met water.
Mijn kind drinkt niets anders!
Dan is er nog dat andere herkenbare scenario: je kind lust bijna niets, en fruitdrank is het enige wat ze zonder morren opdrinken. De gedachte is dan: ‘Nou ja, als ze maar iets drinken.’ En dat is heel begrijpelijk, je wilt geen strijd aan tafel of op het schoolplein. Je wilt dat je kind gehydrateerd blijft. Maar door alleen die zoete drankjes aan te bieden, wennen de smaakpapillen van je kind aan die intense zoetheid. Daardoor vinden ze water of minder zoete smaken al snel saai of vies. Het is een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken kan zijn. Probeer heel geleidelijk. Begin eens met de helft water en de helft sap. Na een paar dagen doe je driekwart water, een kwart sap. Je kind went vanzelf aan de minder zoete smaak. Het vraagt wat geduld, maar het is echt de moeite waard.
Logeren bij opa en oma: de suikeroverload
En dan de opa’s en oma’s, of de traktaties op school, of een kinderfeestje. Daar wordt vaak zonder nadenken een pakje sap neergezet, want ‘dat is toch gezond?’. Of opa en oma bedoelen het zo goed en willen de kleinkinderen verwennen met ‘iets lekkers’. Het is lastig om dan nee te zeggen, want je wilt ook niet de pretbederver zijn. En zij zien de connectie tussen dat ‘onschuldige’ pakje sap en de suikerinhoud vaak niet. Het is pure liefde, maar soms wel met een suikerrandje.Het is oké om erover te praten. Leg rustig uit waarom je liever wilt dat je kind water drinkt. Geef eventueel wat leuke alternatieven mee voor als ze ergens anders zijn, zoals een flesje water met schijfjes sinaasappel of munt. En onthoud: af en toe een uitzondering is geen ramp. Het gaat om de dagelijkse gewoonte.
Wat kun je dan wel doen?
Maar wat nu? Geen paniek, je hoeft niet meteen alles om te gooien. Kleine aanpassingen maken al een groot verschil. Het gaat om het creëren van een gezonde basis, en daar kun je vandaag al mee beginnen.
Water is de beste vriend van je kind (en van jou)
De allerbeste drank voor je kind is water. Gewoon, kraanwater. Het lest de dorst, bevat geen calorieën, geen suiker en is goedkoop. Je kind heeft het nodig voor alle functies in het lichaam. Maak het aantrekkelijk. Een leuke beker, een gek rietje, of wat vers fruit erin. Plakjes komkommer, aardbeien, muntblaadjes; het geeft een subtiel smaakje zonder extra suikers. Zet altijd een kan water op tafel tijdens de maaltijden, dan wordt het de standaardkeuze. En herinner je kind eraan om te drinken, zeker als ze aan het spelen zijn. Ze vergeten het vaak in hun enthousiasme.
Labels lezen, echt even doen
Dit is misschien wel de belangrijkste tip: lees de etiketten. Neem er even de tijd voor als je in de supermarkt bent. Kijk niet alleen naar de voorkant, maar vooral naar de achterkant, naar de voedingswaarden. Let op ‘waarvan suikers’ per 100 ml. Je zult verbaasd zijn hoe hoog dat kan zijn. En wees alert op die verschillende namen voor suiker: glucose, fructose, sacharose, dextrose, maltose, siroop – het is allemaal suiker. Hoe hoger suiker in de ingrediëntenlijst staat, hoe meer ervan in het product zit. Als je twijfelt, leg het dan terug en pak water of een stuk fruit. Het is even wennen, maar het geeft je veel inzicht in wat je je kind te drinken geeft.
Wees de voorbeeldouder, maar dan zonder de druk
Je bent als ouder het grootste voorbeeld voor je kind. Als jij altijd frisdrank of zoete drankjes drinkt, is het lastiger om je kind water te laten drinken. Drink zelf ook water. Zet een fles water op je bureau, neem het mee in de auto. Laat zien dat water drinken normaal en lekker is. En wees niet te streng voor jezelf of voor je kind. Het gaat niet om perfectie, maar om goede gewoontes opbouwen. Het is een marathon, geen sprint. Elke keer dat je water aanbiedt in plaats van een zoet drankje, is een kleine overwinning.
Het hoeft niet perfect te zijn, maar kleine stapjes helpen
Het is duidelijk dat de ‘gezonde’ fruitdrankjes vaak helemaal niet zo gezond zijn als ze lijken. Ze zijn slim verpakt, maar stiekem echte suikerbommen die de smaakpapillen van je kind aan veel zoet laten wennen. Het is een uitdaging, zeker met alle reclame en de sociale druk. Maar onthoud: je hoeft niet alles in één keer te veranderen. Begin klein. Misschien door één zoet drankje per dag te vervangen door water. Of door sap aan te lengen. Elke kleine stap die je zet naar minder suiker en meer water, is een stap in de goede richting voor de gezondheid van je kind. Het is soms pittig, en je zult af en toe terugvallen, want zo gaat dat met het ouderschap. Maar je bent erover aan het nadenken, je leest hierover, en dat laat al zien dat je het ontzettend goed wilt doen. Dat is het belangrijkste. Blijf volhouden, met een beetje geduld kom je een heel eind.